Love stories
Maria Milstein, viool
Olga Pashchenko, piano
Serguei Milstein, viool
Natalia Tolstaia, altviool
Ella van Poucke, cello
Nikolaj Medtner (1880-1951)
Vioolsonate nr.1 opus 21
César Franck (1822-1890)
Sonate voor viool en piano in A
❧ Pauze ❧
César Franck (1822-1890)
Pianokwintet in f
Romantische verhalen achter muziekstukken zijn van alle tijden. Ze zijn het ‘lijstje’ waarin de noten van een muziekstuk, tempi en ritmes gaandeweg een ‘portret’ vormen van de muze (onbereikbare geliefde, dierbare vriend, verloren familielid). Deze muze kan de beleving van een stuk net wat persoonlijker en intenser maken. Je luistert toch anders naar Medtners vaak ‘ontoegankelijk’ genoemde muziek als zijn werk een liefdesverklaring blijkt te zijn.
In het geval van de Eerste Vioolsonate is de muze Medtners toekomstige vrouw: violiste Anna Bratenshi, die op dat moment echter nog met zijn broer getrouwd was. De poëtische kracht van Medtners sfeervolle en stemmingsvolle melodieën heeft zeker de weg naar Anna’s hart gevonden. In 1921 verlieten ze samen Rusland om zich, na vele omzwervingen door Europa en Amerika, definitief in Engeland te vestigen.
César Franck had bij het componeren van zijn Eerste Vioolsonate (1886) niet zozeer zijn eigen geluk voor de ogen, maar dat van de beroemde Belgische violist Eugène Ysaÿe (1858-1931). Ysaÿe en zangeres Louise Bourdeau de Courtrai kregen de sonate als huwelijkscadeau. De bruidegom nam zijn partij vlak voor de huwelijksvoltrekking door met een bevriende pianiste, en voerde het stuk vervolgens helemaal uit voor de ontroerde bruid en de gasten. Ysaÿe bleef het werk nog veertig jaar spelen, ook nadat zijn Louise was overleden en hij hertrouwd was met de 44 jaar jongere violiste Jeanette Dincin.
Het onstuimige Pianokwintet in f (1879) droeg Franck op aan zijn vriend Camille Saint-Saëns. Maar de ongetemde storm aan emoties die door het kwintet raast, is geïnspireerd op iemand anders, zoals Saint-Saëns zich heel goed realiseerde. De twee componisten waren namelijk in de ban van dezelfde vrouw: Augusta Holmès (1847-1903), die Saint-Saëns’ huwelijksaanzoek afwees en Franck als haar compositieleraar koos. Ondanks alle liefdesperikelen bleven de heren goed bevriend. Het was aan Saint-Saëns om de zeer uitdagende pianopartij tijdens de première van het kwintet te spelen.
Olga de Kort